Prolaktin yüksekliği; gebelik döneminde ve emziren kadınlarda normal karşılanması gereken bir durumdur. Prolaktin beyinde yer alan hipofiz bezi tarafında salgılanan önemli bir hormondur. Beyinde yer alan hipofiz bezi prolaktin gibi daha pek çok hormonun salgılanmasına yardımcı olur. Bazen salgılanan bu hormonlar sayesinde vücutta bulunan diğer organlar veya salgı bezleri harekete geçerek kendisinden beklenilen görevi yerine getirir.
Göğüs, rahim, yumurtalıklar da bu organlardan bazılarıdır. Prolaktin hormonu miktarının kişinin cinsiyetine ve içinde bulunulan döneme göre değişiklik göstereceği unutulmamalıdır. Toplum tarafından daha çok süt yapımında etkin olduğu bilinen bu hormonun tek görevi elbette bu değildir. Zira bu hormon erkeklerde de salgılanmaktadır. Prolaktin hormonuyla ilgili en sık karşılaşılacak sağlık sorunu salgılanan hormon miktarıyla yakından ilgilidir. Prolaktin hormonunun bazen düşük bazen de fazla algılanması beraberinde bazı sağlık sorunlarını getirebilir. Özellikle gebelik ve emzirme döneminde bulunan kadınların prolaktin seviyesi diğer bireylere göre fazla olmalıdır. Eğer prolaktin yüksekliği olması gerekenden daha düşük gerçekleşirse anne sütü oluşmayabilir. Yine normal bir bireyde prolaktin seviyesi yüksek olursa cinsiyete göre bazı sağlık sorunları yaşanabilir.
- Prolaktin hormonunun yüksekliği hormonun ne işe yaradığıyla yakından ilgilidir. Hamile bir kadında salgılanması gereken prolaktin hormonunun miktarı erkeklere ve diğer kadınlara göre kat kat fazladır.
Süt yapım hormonu olarak bilinen prolaktinin yüksekliğinin en bilinen sebebi gebeliktir. Aynı zamanda emziren kadınlarda da prolaktin yüksekliği sürecin bir parçası olduğundan normal karşılanır.
- Hormonlar stres, psikolojik durum ve yorgunluktan çok etkilenir. Bu ruhsal ve bedensel yorgunluklar salgılanan prolaktin hormonu düzeyini arttırabilir.
- Başta tiroit hormonu olmak üzere salgılanan bazı hormonların normal seviyede seyretmemesi prolaktin yüksekliğini tetikleyebileceği unutulmamalıdır. Ayrıca östrojen hormonunun fazla salgılanması da etkili olabilir.
- Doğum kontrol hapı gibi hormonlar üzerinde tesirleri olan ilaçların kullanımı ve bazı ilaçların yan etkisi prolaktin hormonunu etkileyebilir.
- Hassas bir bölge olan göğüs uçlarının aşırı uyarılması prolaktin yüksekliğinin bir sebebi olabilir. Aslında bu durum salgı bezinin harekete geçmesinde etkilidir. Hatta bebekler annelerinin göğsünü emerken diğer göğse hemen süt dolmaya başlar. Bebek emdikçe süt miktarı da artar.
- Bazı karaciğer ve böbrek hastalıkları prolaktin yüksekliğine yol açar.
- Beslenme düzeni içerisinde gereğinden fazla proteine yer vermenin hormon seviyesini etkilediği bilinmektedir.
Prolaktin yüksekliği halinde karşılaşılabilecek sağlık sorunları nelerdir?
Her iki cinste de görülen prolaktin yüksekliği belli haller dışında bazı hastalıklara davetiye çıkartabilir. Özellikle erkeklerde görülen hormon yüksekliği bir süre sonra göğüsten süt gelmesi, göğüsün şişmesi, cinsel arzunun azalması, kilo, şiddetli baş ağrısı, kısırlık gibi hastalıkların oluşmasını tetikleyebilir. Gebe ve emziren kadınlar dışındaki kadınlarda ise adet düzensizliği, kesilme veya hiç adet olamama, göğüsten süt akması, cücelik, göğüslerin büyümesi görülebilir.
Prolaktin yüksekliğinin tespiti için yapılması gereken en önemli şey açlık kanı vermektir. Kan vermeden saatler öncesinde göğüsün uyarılmamış olması ve yeterli dinlenme sağlanmalıdır.
