Prolaktin seviyesi niçin artış gösterir?

Hipofiz bezinden salgılanan prolaktin hormonu, sadece süt üretiminden değil aynı zamanda metabolizma ve cinsel işlevlerden de sorumludur. Bu yazıda hormonun vücuttaki rolü, seviyesini etkileyen faktörler ve dengesizlik durumunda ortaya çıkan belirtiler ele alınmaktadır.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Prolaktin Hormonu Nedir?

Prolaktin, hipofiz bezinin ön lobundan salgılanan bir hormondur. Temel görevi hamilelik ve emzirme döneminde süt üretimini sağlamaktır, ancak hem kadınlarda hem de erkeklerde cinsel işlevler, metabolizma ve bağışıklık sistemi üzerinde de etkileri bulunur.

Prolaktin Seviyesinin Artış Nedenleri

Prolaktin yüksekliği (hiperprolaktinemi) çeşitli fizyolojik, farmakolojik ve patolojik faktörlere bağlı olarak gelişebilir. İşte yaygın nedenler:

Fizyolojik Nedenler: Hamilelik, emzirme, uyku, stres, egzersiz ve cinsel ilişki gibi doğal süreçler prolaktin seviyelerini geçici olarak artırabilir.
İlaçlar: Antidepresanlar, antipsikotikler, yüksek tansiyon ilaçları, östrojen içeren doğum kontrol hapları ve bazı mide ilaçları prolaktin salgısını uyarabilir.
Hipofiz Tümörleri (Prolaktinoma): Hipofiz bezinde gelişen iyi huylu tümörler aşırı prolaktin salgılayarak seviyeleri yükseltebilir. Bu, hiperprolaktineminin en yaygın patolojik nedenidir.
Hipotiroidi: Tiroid bezinin yetersiz çalışması (hipotiroidi) hipofiz bezini etkileyerek prolaktin artışına yol açabilir.
Böbrek veya Karaciğer Hastalıkları: Bu organlar hormonların metabolizmasında rol oynadığından, işlev bozuklukları prolaktin birikimine neden olabilir.
Göğüs Duvarı Uyarımı veya Travması: Göğüs bölgesindeki ameliyatlar, yanıklar veya sütyen gibi giysilerin sürtünmesi prolaktin salgısını tetikleyebilir.
Stres ve Psikolojik Faktörler: Yoğun stres, anksiyete veya depresyon hipofiz bezini etkileyerek prolaktin seviyelerini yükseltebilir.
Polikistik Over Sendromu (PCOS): Bazı kadınlarda PCOS ile birlikte hiperprolaktinemi görülebilir, ancak bu ilişki tam olarak net değildir.
Diğer Hipofiz Bozuklukları: Hipofiz bezindeki diğer tümörler veya hastalıklar prolaktin salgısını artırabilir.

Prolaktin Yüksekliğinin Belirtileri

Yüksek prolaktin seviyeleri kadınlarda adet düzensizlikleri, memelerden süt gelmesi (galaktore), kısırlık ve cinsel istek azalmasına neden olabilir. Erkeklerde ise cinsel işlev bozuklukları, meme büyümesi (jinekomasti) ve sperm üretiminde azalma görülebilir. Her iki cinsiyette de kemik erimesi riski artabilir.

Teşhis ve Tedavi

Prolaktin seviyeleri basit bir kan testi ile ölçülür. Yüksek çıkması durumunda altta yatan nedenin belirlenmesi için manyetik rezonans (MR) gibi görüntüleme yöntemleri kullanılabilir. Tedavi, nedene yöneliktir: ilaç değişikliği, hipotiroidi tedavisi veya prolaktinoma için ilaçlar (örneğin, dopamin agonistleri) önerilebilir. Nadiren cerrahi müdahale gerekebilir. Stres yönetimi ve yaşam tarzı değişiklikleri de yardımcı olabilir.

Prolaktin yüksekliği şüphesi olan bireylerin bir endokrinoloji uzmanına başvurması önemlidir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap